ตุ๊กตาตัวโปรดบนเตียง ของเล่นวัยเด็กที่เก็บอยู่ในลัง หรือเสื้อผ้าตัวเก่งที่ถูกจัดเรียงไว้ในตู้ เป็นสิ่งซึ่งแสดงว่าเราทุกคนต่าง ‘เป็นเจ้าของ’ สิ่งใดสิ่งหนึ่งทั้งนั้น เช่นเดียวกับ ‘ที่นั่ง’ ที่ถูกนำมาจัดแสดงคู่กับภาพของเจ้าของ ในนิทรรศการ “ของ” (“belong” exhibition) โดย อิสรภาพ x พิชาญ สุจริตสาธิต ในเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ หรือ Bangkok Design Week 2019 เมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา
เก้าอี้เหล่านี้ถูกเจ้าของดัดแปลง ซ่อมแซม และทำใหม่ ให้เหมาะกับการใช้งานของตนเอง โดยการนำวัสดุใกล้ตัวหรือสิ่งที่มีอยู่มาทำให้เกิดประโยชน์ บ่งบอกถึงวิธีการแก้ปัญหาของคนไทยแบบง่าย ๆ ทว่าก็ชาญฉลาดขนาดที่ไม่มีชาติใดเหมือนหรือลอกเลียนแบบได้ กลายเป็นเอกลักษณ์ที่สร้างความประทับใจให้แก่ผู้มาเดินชมงาน
บ้านเหลียวแล ย่านตลาดน้อย บนถนนเจริญกรุง บ้านจีนโบราณนับร้อยปี ได้รับการเลือกสรรให้เป็นพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการดังกล่าว โดยกลุ่มนักออกแบบ ‘อิสรภาพ’ พยายามรักษาและสะท้อนให้เห็นถึงสภาพของตัวบ้านที่ผ่านร้อนผ่านหนาวมาเนิ่นนาน ผนังปูนที่ร่อนออกเป็นแผ่น ๆ จากความชื้น และการจัดผังการใช้งานภายในอาคารที่ยังคงเหลือร่องรอยของผนังปูนกั้นพื้นที่แต่ละส่วนออกจากกันอย่างคร่าวๆ รวมถึงเสียงเพลงลูกทุ่งจากวิทยุ ยิ่งทำให้บรรยากาศของนิทรรศการเต็มไปด้วยความสมจริงเสมือนหลุดเข้าไปอยู่ภายใต้บรรยากาศการทำงานของบุคคลต้นเรื่องที่เป็นเจ้าของที่นั่งทั้งหลายภายในบ้านหลังนี้ได้อย่างถึงใจ เป็นทำนองที่ได้ยินแล้วรู้ได้ทันทีว่า ‘นี่แหละเพลงของช่างฝีมือไทย’
ที่นั่งแต่ละตัวที่วางอยู่ในพื้นที่บ้านทั้งตามซอกมุม ขนานไปกับผนัง แม้แต่กลางบ้าน สะท้อนตัวตนและลักษณะเฉพาะของเจ้าของผู้เป็นช่างฝีมือประจำโรงงานเฟอร์นิเจอร์บ้าง โรงงานเย็บผ้าบ้าง อู่ซ่อมรถ หรือโรงบุหนังบ้างทุกตัวต่างมีเรื่องราวซ่อนอยู่ และกลิ่นอายของนักออกแบบที่เข้าใจเรื่องฟังก์ชันการใช้งานมากที่สุดโดยปราศจากข้อกังขาใดๆ
หลังจากชมนิทรรศการ ‘ของ’ หรือ ‘Belong’ อาจทำให้หลายคนย้อนกลับมาคิดถึงบทบาทของนักออกแบบ ที่อาจไม่จำเป็นต้องสร้างสรรค์เฉพาะความสวยงาม แต่คือการมุ่งตรงไปที่การตอบโจทย์ใช้งานและเข้าใจในบริบทความต้องการของผู้ใช้อย่างแท้จริง เช่นเดียวกับที่นั่งของช่างฝีมือในบ้านหลังนี้ที่ได้สร้างสรรค์และแปลงโฉมที่นั่งของตัวเองจากการใช้งานจริงจนกลายเป็นผลงานที่จับใจ แม้ว่าจะเดินออกจากบ้านเหลียวแลไปแล้ว ก็ยังต้องเหลียวหลังกลับมามอง
ที่มา : bangkokdesignweek.com เรื่อง : วนบุษป์ ยุพเกษตร